6 Loại Rau Gia Vị Dễ Trồng Và Chăm Sóc
Trong số các loại cây gia vị dự án Triệu Hạt Giống lựa chọn, nhóm các cây gồm húng quế, húng lũi, hành lá, ngò rí, tía tô, thì là là những loại cây rất phổ biến, thường thấy hàng ngày, dễ trồng, chăm sóc và nổi bật với hương vị độc đáo. Bài viết này sẽ giới thiệu về nhóm cây gia vị này, bao gồm mô tả chi tiết, đặc tính cơ bản và công dụng trong ẩm thực và sức khỏe.
1. Húng Quế (Ocimum basilicum):
Mô tả:
Húng quế, còn được gọi là é quế, húng chó, rau é, hương thái,…có tên khoa học là Ocimum basilium, thuộc họ hoa môi Lamiaceae, là một loại cây có lá màu xanh đậm và có một hương thơm đặc trưng, mặc dù có nhiều biến thể về màu sắc và hình dáng của lá.
Đặc Tính:
- Húng quế thường cao từ 50-60 cm và có thân cây mảnh mai.
- Lá mọc đối có cuống, phiến thuôn dài, có cây màu xanh lục hoặc tím đen rất nhạt. Hoa nhỏ màu trắng hoặc hơi tía, mọc phân nhánh. Quả chứa hạt màu đen bóng.
- Hương thơm của húng quế thường được mô tả là hương thơm của cây quế, ngọt và nhẹ.
Công Dụng:
- Húng quế là một trong những loại cây gia vị được sử dụng nhiều trong ẩm thực, là rau gia vị phụ để làm tăng hương vị của món ăn như: phở,
- Húng quế cũng có giá trị dược liệu, được cho là có tác dụng kháng viêm, giảm căng thẳng, chống táo bón, trị cảm sốt, trị ho và long đờm, phòng ngừa và hỗ trợ trị bệnh đái tháo đường, tăng cường hệ miễn dịch.
2. Húng Lũi (Metha Aquatica):
Mô tả:
Húng lũi hay còn được gọi là húng láng, húng nhủi, húng thơm,.. Có tên khoa học là Metha Aquatica, là loại cây thân thảo có sức sống bền.
Đặc Tính:
- Cây húng lũi là loại cây thân thảo, thường cao từ 20-50 cm.
- Lá húng lũi có hình dạng tròn hoặc hình bầu dục, màu xanh đậm, có lông ở cả hai mặt, hình thuỗn, mép lá có hình răng cưa.
- Hương thơm của húng lũi rất tươi mát và thường được sử dụng để tạo hương vị độc đáo cho các món ăn.
Công Dụng:
- Húng lũi là một phần không thể thiếu trong các món gỏi, nộm, làm tăng hương vị the mát trong các loại nước uống.
- Trong phần lá của cây húng lũi có chứa tế bào tinh dầu có dược tính nên được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh về tiêu hóa, viêm họng, răng miệng, làm đẹp.
3. Hành Lá (Allium fistulosum):
Mô tả:
Hành lá có rất nhiều tên gọi: hành hương, hành hoa, hành xanh, hành non,.. là một loại cây cỏ thảo có lá xanh mướt và màu trắng ở phần thân.
Đặc Tính:
- Cây hành lá thường cao từ 30-50 cm, với lá dài và mảnh mai.
- Lá hành lá màu xanh đậm, một cây có 5 – 6 lá, lá hình trụ rỗng. Hoa dạng hình sim, có ngấn thành hình tán giả trông tựa hình cầu, quả nang, tròn.
- Hành lá có vị hăng, cay nhẹ nhờ chứa tinh dầu, phần củ liền rễ thường nhỏ, không phát triển lớn, có vị ngọt
Công Dụng:
- Hành lá thường được sử dụng làm gia vị trong nhiều món ăn châu Á, là loại rau nêm không thể thiếu để tăng thêm hương sắc, mùi vị cho món ăn
- Hành lá cũng có các dược tính như giúp giảm cholesterol và hỗ trợ tiêu hóa, dùng để chữa nhiều loại bệnh như: trị ho, trừ đờm, lợi tiểu, sát trùng,..
4. Ngò Rí (Coriandrum sativum):
Mô tả:
Ngò rí hay còn được gọi là mùi ta có tên khoa học là Coriandrum sativum thuộc họ hoa tán – Apiaceae, ngoài ra ngò rí còn có các tên gọi khác như hương tuy, hồ tuy, ngổ thơm, nguyên tuy,..
Đặc Tính:
- Cây ngò rí thường cao từ 40-60 cm, lá có hình bầu dục, đầu lá chẻ thân cây tròn có nhiều đốt, ở mỗi đốt mang lá và cành. Tán rộng 20 – 40cm. Hoa rau mùi nhỏ, hình tán, có 3 – 5 hoa nhỏ màu hơi tím, xanh nhạt hay trắng tùy giống.
- Ngò rí có hương thơm đặc trưng từ rễ, thân, lá và hạt, thường được mô tả là vừa có vị ngọt, vừa có vị chua.
Công Dụng:
- Cả 3 bộ phận: rễ, thân, lá, hạt đều được sử dụng để chế biến các món ăn, chiết tinh dầu.
- Ngoài công dụng là làm gia vị trong các món ăn và chiết xuất tinh dầu, những chất dinh dưỡng trong cây còn có tác dụng làm giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch, ngăn ngừa thiếu máu và giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh cho thai nhi, chống viêm, ngăn ngừa bệnh viêm khớp dạng thấp, bảo vệ thần kinh não bộ, tăng cường trí nhớ; giảm lo âu, căng thẳng,..
5. Tía Tô (Perilla frutescens):
Mô tả:
Tía tô hay còn gọi là xích tô, tử tô, tô diệp có tên khoa học là Perilla frutescens (L.) Britt thuộc họ Hoa môi.
Đặc Tính:
- Cây tía tô thường cao từ 30-90 cm, thân có màu tím đậm, toàn cây đều được phủ lông nhỏ và có tinh dầu thơm. Lá mọc đối xứng, mép có răng cưa đều nhau. Hoa có màu trắng hoặc tím, nhỏ, mọc thành xim ở đầu cành, hoa nở vào tháng 7 -9.
- Lá tía tô có hương thơm độc đáo, với hương vị từ ngọt đến chua và cay.
Công Dụng:
- Tía tô được sử dụng làm rau ăn kèm trong nhiều món ăn để làm tăng hương vị của món ăn và chống ngấy. Ngoài ra còn được sử dụng làm tinh dầu, dầu quét lên các bề mặt để chống thấm nước
- Tía tô là một vị thuốc có tính cay, ôn có tác dụng làm ra mồ hôi, tán hàn, giảm ho, trừ đàm, giúp tiêu hóa, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo,..
6. Thì Là (Anethum graveolens):
Mô tả:
Thì là là một loại rau gia vị có nguồn gốc ở các nước ven biển Địa Trung Hải có tên khoa học là Anethum graveolens, thuộc họ Hoa tán Apiaceae. Đây là loài thực vật thân thảo sống hằng năm.
Đặc Tính:
- Thì là thường thấp và lan rộng, với lá nhỏ màu xanh đậm, thân nhẵn hoặc có khía rãnh chạy dọc.
- Lá thì là xẻ lông chim 3 lần, bẹ phát triển lớn, các lá ngọn tiêu giảm có hình như lá kim, không có cuống. Hoa mọc thành tán kép, gồm có khoảng 5 – 15 tán nhỏ, thường mọc ở các cành, thân và ngọn. Lá có hương thơm đặc trưng, cay nồng và hơi chua.
Công Dụng:
- Thì là thường được sử dụng làm gia vị trong nhiều món ăn, đặc biệt là trong ẩm thực Địa Trung Hải và Pháp.
- Ngoài ra, thì là cũng có giá trị y học, lá được dùng để trị tiêu hóa kém, đau bụng, đau răng, tiểu tiện khóa, rối loạn được tiết niệu, viêm bàng quang và viêm thận. Quả có tác dụng chữa đau bụng kinh, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu và lợi sữa,…
6 loại cây gia vị gồm húng quế, húng lũi, hành lá, ngò rí, tía tô và thì là rất dễ trồng và chăm sóc. Bên cạnh việc sử dụng trong ẩm thực, các loại cây này còn có giá trị dược liệu và có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe. Việc trồng và sử dụng nhóm cây gia vị này trong bữa ăn hàng ngày không chỉ làm tăng hương vị mà còn đem lại lợi ích cho cả cơ thể và tinh thần. Hãy thử trồng và sử dụng chúng trong bữa ăn của bạn để khám phá sự hài hòa hương vị mà chúng mang lại. Chúc bạn thành công!
